Văn hóa Trung Quốc đã tồn tại và phát triển trong hàng nghìn năm, đóng vai trò quan trọng trong lịch sử và tâm hồn của người Trung Quốc. Với sự đa dạng và sâu sắc, văn hóa Trung Quốc đã tạo nên một bức tranh tươi đẹp về đất nước và con người Trung Hoa.
Giới thiệu về văn hoá Trung Quốc
Văn hoá Trung Quốc thể hiện ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ ngôn ngữ, chữ viết, nghệ thuật, kiến trúc, ẩm thực,… đến đời sống tinh thần, phong tục tập quán,… Nền văn hoá này đã góp phần tạo nên bản sắc riêng của người Trung Quốc, đồng thời cũng có ảnh hưởng đến các nền văn hoá khác trên thế giới.
“Văn hóa Trung Quốc là một trong những nền văn hóa lâu đời và phong phú nhất trên thế giới. Các vùng mà văn hóa Trung Quốc thống trị trải dài trên một khu vực địa lý rộng lớn ở miền Đông châu Á với các phong tục và truyền thống rất nhiều điểm khác nhau giữa các thị trấn, thành phố và tỉnh. Văn hóa Trung Quốc đã lan truyền và ảnh hưởng mạnh mẽ đến các dân tộc, quốc gia lân cận như Việt Nam, Triều Tiên và Nhật Bản.” (Theo Wikipedia)
10 nét đặc sắc trong văn hoá Trung Quốc
Văn hóa vật tổ
Đây là một trong những nét văn hoá cổ xưa nhất của người Trung Quốc. Người Trung Quốc cổ đại tin rằng mọi vật trên thế giới đều có linh hồn, vì vậy họ thường thờ cúng các vật tổ để cầu mong may mắn và bình an.
Tại Trung Quốc, rồng, phượng, kỳ lân, rùa và nhiều biểu tượng khác được xem là các vật tổ cổ xưa mang theo những ý nghĩa tốt lành cho con người.
Rồng, trong tâm hồn người Trung Quốc, thể hiện sự tự hào và nhất quán dân tộc. Với văn hóa Trung Quốc, rồng được coi là nguồn gốc của dân tộc và biểu tượng cho con người. Nó thể hiện sự mạnh mẽ và quyền lực của đàn ông, đồng thời tượng trưng cho quyền lực của hoàng đế và tính nam tính. Phượng hoàng, ngược lại, đại diện cho vẻ đẹp nữ tính, tình mẫu tử và sự dịu dàng. Sự hòa thuận của cặp đôi rồng và phượng thể hiện tình yêu và sự hòa hợp trong mối quan hệ hôn nhân.
Bên cạnh đó, kỳ lân và rùa cũng đóng vai trò quan trọng trong văn hóa Trung Quốc, được xem như biểu tượng của điềm lành và sự bình an.
Văn hóa giáo dục tư tưởng
Nền giáo dục và tư tưởng Trung Quốc đã có lịch sử lâu đời và phát triển rực rỡ. Nền giáo dục Trung Quốc bắt đầu từ thời nhà Chu, khi vua Chu Công Lão Tử đã thành lập Học viện Thái học để đào tạo nhân tài cho đất nước. Tư tưởng Trung Quốc cũng rất đa dạng và phong phú, bao gồm Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo,…
Trong thời kỳ nhà Đường, Trung Quốc đã nhập khẩu và phát triển mạnh mẽ văn hóa Phật giáo từ Ấn Độ, thường được gọi là Phật giáo Thích Ca Mâu Ni.
Nho giáo, đại diện bởi những nhân vật như Khổng Tử và Mạnh Tử, tập trung vào tư tưởng về hiếu, huynh đệ, trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, và sứ mệnh quan trọng nhất của nó là ‘nhân’ – con người, làm gốc.
Đạo giáo, có Lão Tử và Trang Tử làm đại diện chính, tập trung vào triết lý về Đạo (Tao) và tự nhiên. Các tác phẩm quan trọng của Đạo giáo bao gồm “Đạo Đức Kinh” của Lão Tử, “Trang Tử” của Trang Tử và “Kinh điển Nam Trung Hoa.”
Những nền giáo dục và tư tưởng này đã cống hiến một phần quan trọng trong sự hình thành và phát triển của văn hóa Trung Quốc và còn tiếp tục ảnh hưởng đến cuộc sống và tư duy của người dân Trung Hoa ngày nay.
Văn hoá âm nhạc và kinh kịch
Âm nhạc và Kinh kịch là hai loại hình nghệ thuật truyền thống của Trung Quốc, có lịch sử lâu đời và phát triển rực rỡ. Âm nhạc Trung Quốc mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện những giá trị tinh thần và tín ngưỡng của người dân Trung Quốc. Kinh kịch là một loại hình nghệ thuật tổng hợp, bao gồm hát, múa, kịch, âm nhạc,…
Âm nhạc Trung Quốc
Âm nhạc Trung Quốc có lịch sử lâu đời và phong phú, được hình thành từ sự kết hợp của nhiều nền văn hoá khác nhau. Âm nhạc Trung Quốc có thể được chia thành hai loại chính: nhạc dân gian và nhạc cung đình.
- Nhạc dân gian: Nhạc dân gian là loại hình âm nhạc truyền thống của người dân Trung Quốc, được hình thành từ cuộc sống lao động và sinh hoạt của nhân dân. Nhạc dân gian Trung Quốc rất đa dạng và phong phú, bao gồm nhiều thể loại khác nhau như nhạc ca dao, nhạc hát ru, nhạc múa,…
- Nhạc cung đình: Nhạc cung đình là loại hình âm nhạc được sử dụng trong các triều đại phong kiến của Trung Quốc. Nhạc cung đình Trung Quốc mang đậm tính chất trang trọng và uy nghiêm, được sử dụng trong các nghi lễ của triều đình.
Âm nhạc Trung Quốc có vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân Trung Quốc. Âm nhạc Trung Quốc được sử dụng trong các dịp lễ tết, trong các nghi lễ tôn giáo, và trong các hoạt động giải trí.
Kinh kịch
Kinh kịch là một loại hình nghệ thuật tổng hợp, bao gồm hát, múa, kịch, âm nhạc,… Kinh kịch có lịch sử lâu đời và phát triển rực rỡ, bắt nguồn từ khu vực Bắc Kinh vào thời nhà Thanh.
Kinh kịch Trung Quốc có đặc trưng là sử dụng mặt nạ để biểu hiện tính cách nhân vật. Mặt nạ trong Kinh kịch được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau như giấy, gỗ, kim loại,… Mỗi nhân vật trong Kinh kịch đều có một loại mặt nạ riêng, thể hiện tính cách, xuất thân và địa vị xã hội của nhân vật đó.
Kinh kịch Trung Quốc được chia thành nhiều loại khác nhau, bao gồm:
- Diễn xuất: Diễn xuất trong Kinh kịch Trung Quốc rất đặc trưng, đòi hỏi diễn viên phải có khả năng hát, múa, và diễn xuất.
- Âm nhạc: Âm nhạc trong Kinh kịch Trung Quốc rất phong phú và đa dạng, bao gồm nhiều thể loại khác nhau như hát, múa, nhạc cụ,…
- Trang phục: Trang phục trong Kinh kịch Trung Quốc rất cầu kỳ và tinh xảo, được làm từ nhiều loại vải quý giá như lụa, gấm,…
Kinh kịch Trung Quốc là một loại hình nghệ thuật truyền thống có giá trị nghệ thuật và văn hóa cao. Kinh kịch Trung Quốc đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Nghệ thuật thư pháp, hội họa và cắt giấy của Trung Quốc
Thư pháp, hội họa và cắt giấy là ba loại hình nghệ thuật truyền thống của Trung Quốc, có lịch sử lâu đời và phát triển rực rỡ. Ba loại hình nghệ thuật này mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện những giá trị tinh thần và tín ngưỡng của người dân Trung Quốc.
Thư pháp Trung Quốc
Thư pháp Trung Quốc là một loại hình nghệ thuật viết chữ Hán, được đánh giá là một trong những nghệ thuật tinh hoa của nhân loại. Thư pháp Trung Quốc có lịch sử lâu đời và phát triển rực rỡ, bắt nguồn từ thời nhà Chu.
Thư pháp Trung Quốc được chia thành nhiều loại khác nhau, bao gồm:
- Chữ lệ: Chữ lệ là loại chữ được viết theo quy tắc nghiêm ngặt, được sử dụng trong các văn bản chính thức.
- Chữ khải: Chữ khải là loại chữ đơn giản, dễ viết, được sử dụng trong các văn bản thông thường.
- Chữ hành: Chữ hành là loại chữ viết theo lối phóng khoáng, được sử dụng trong thơ, văn,…
- Chữ thảo: Chữ thảo là loại chữ viết theo lối nhanh, gọn, được sử dụng trong các bức thư,…
Thư pháp Trung Quốc là một loại hình nghệ thuật mang tính biểu tượng cao. Mỗi nét chữ đều thể hiện tâm hồn và trí tuệ của người viết. Thư pháp Trung Quốc đã góp phần làm nên bản sắc riêng của nền văn hóa Trung Quốc.
Hội họa Trung Quốc
Hội họa Trung Quốc có lịch sử lâu đời và phát triển rực rỡ, bắt nguồn từ thời nhà Thương. Hội họa Trung Quốc có thể được chia thành hai loại chính: hội họa sơn thủy và hội họa nhân vật.
- Hội họa sơn thủy: Hội họa sơn thủy là loại hình hội họa mô tả thiên nhiên, được coi là loại hình hội họa truyền thống của Trung Quốc.
- Hội họa nhân vật: Hội họa nhân vật là loại hình hội họa mô tả con người, được chia thành nhiều thể loại khác nhau như tranh chân dung, tranh lịch sử, tranh phong tục,…
Hội họa Trung Quốc mang đậm tính biểu tượng và triết lý. Các tác phẩm hội họa Trung Quốc thường thể hiện những giá trị tinh thần cao đẹp của người dân Trung Quốc. Hội họa Trung Quốc đã góp phần làm nên bản sắc riêng của nền văn hóa Trung Quốc.
Cắt giấy Trung Quốc
Cắt giấy Trung Quốc là một loại hình nghệ thuật cắt giấy truyền thống, đã được lưu truyền ở Trung Quốc trong hơn 1.500 năm. Cắt giấy Trung Quốc là một loại hình nghệ thuật thủ công, đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ của người nghệ nhân.
Cắt giấy Trung Quốc có nhiều loại khác nhau, bao gồm:
- Cắt giấy đơn sắc: Cắt giấy đơn sắc là loại hình cắt giấy sử dụng một màu giấy duy nhất.
- Cắt giấy nhiều màu: Cắt giấy nhiều màu là loại hình cắt giấy sử dụng nhiều màu giấy khác nhau.
- Cắt giấy kết hợp: Cắt giấy kết hợp là loại hình cắt giấy sử dụng các chất liệu khác nhau như giấy, vải,…
Cắt giấy Trung Quốc thường được sử dụng trong các dịp lễ tết, trang trí nhà cửa,… Cắt giấy Trung Quốc là một loại hình nghệ thuật mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện những giá trị tinh thần và tín ngưỡng của người dân Trung Quốc.
Văn hóa trong trang phục
Tại Trung Quốc, có tổng cộng 56 dân tộc, mỗi dân tộc đều sở hữu một bộ trang phục dân tộc truyền thống riêng biệt. Mỗi bộ trang phục này không chỉ thể hiện sự đa dạng văn hóa mà còn tôn vinh vẻ đẹp đặc trưng của dân tộc đó.
Theo cùng một dòng lịch sử, hình thức của trang phục dân tộc Trung Quốc đã trải qua sự phát triển và biến đổi. Trong số các loại trang phục, quốc phục tiêu biểu nhất của Trung Quốc bao gồm Hán phục, váy thời Đường và sườn xám của triều đại nhà Thanh.
Hán phục được thiết kế với những đặc điểm đặc trưng như cổ chéo, đóng ve áo bên phải, dây thắt eo và tay áo rộng. Ngoài ra, Hán phục còn có nhiều kiểu cổ áo cuộn và cổ áo thẳng khác nhau. Trang phục của các triều đại sau này thường dựa trên sự thay đổi của hai phong cách này.
Trong văn hóa Trung Quốc, đồ trang sức truyền thống phổ biến nhất là được làm từ ngọc bích. Theo quan niệm của người Trung Quốc, ngọc bích mang ý nghĩa tích cực và may mắn. Người dân thường đeo mặt dây chuyền làm từ ngọc bích trên người. Ngoài ra, các vật trang sức và đồ trang sức từ ngọc bích thường được sử dụng trong các hoạt động trang trí và trong các nghi lễ truyền thống.
Văn hóa ẩm thực
Ẩm thực Trung Quốc là một trong những nền ẩm thực lâu đời và phong phú nhất trên thế giới. Nền ẩm thực này có lịch sử lâu đời và phát triển rực rỡ, được hình thành từ sự kết hợp của nhiều nền văn hoá khác nhau.
Ẩm thực Trung Quốc có những đặc trưng nổi bật sau:
- Sự đa dạng và phong phú: Ẩm thực Trung Quốc có sự đa dạng và phong phú về nguyên liệu, cách chế biến và hương vị.
- Sự tinh tế và cầu kỳ: Ẩm thực Trung Quốc được chế biến một cách tinh tế và cầu kỳ, chú trọng đến cả hương vị và hình thức.
- Sự hài hòa âm dương: Ẩm thực Trung Quốc dựa trên nguyên lý âm dương, kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị và màu sắc.
Văn hóa y học cổ truyền Trung Quốc
Y học cổ truyền Trung Quốc là một hệ thống y học lâu đời và có hiệu quả, đã được phát triển và áp dụng ở Trung Quốc trong hơn 2.000 năm. Y học cổ truyền Trung Quốc dựa trên nguyên lý âm dương, ngũ hành, và sự cân bằng giữa cơ thể và môi trường.
Y học cổ truyền Trung Quốc có những đặc trưng nổi bật sau:
- Nguyên lý âm dương và ngũ hành: TCM dựa trên nguyên lý âm dương và ngũ hành, xem xét sự cân bằng giữa các yếu tố âm và dương, và năm yếu tố ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) trong cơ thể.
- Điều trị toàn diện: TCM không chỉ tập trung vào triệu chứng bệnh mà còn xem xét nguyên nhân gốc rễ của bệnh, và điều trị toàn diện cả thể chất và tinh thần.
- Sử dụng các phương pháp tự nhiên: TCM sử dụng các phương pháp tự nhiên như châm cứu, bấm huyệt, thuốc thảo dược,… để điều trị bệnh.
Y học cổ truyền Trung Quốc có nhiều phương pháp điều trị khác nhau, trong đó có thể kể đến một số phương pháp sau:
- Châm cứu: Châm cứu là phương pháp sử dụng kim châm để tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể, nhằm điều hòa khí huyết và chữa bệnh.
- Bấm huyệt: Bấm huyệt là phương pháp sử dụng các ngón tay để tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể, nhằm điều hòa khí huyết và chữa bệnh.
- Thuốc thảo dược: Thuốc thảo dược là phương pháp sử dụng các loại thảo dược tự nhiên để bào chế thành thuốc, nhằm điều trị bệnh.
- Thẩm mỹ cổ truyền Trung Quốc: Thẩm mỹ cổ truyền Trung Quốc là phương pháp sử dụng các phương pháp tự nhiên như châm cứu, bấm huyệt, massage,… để làm đẹp.
Võ thuật Trung Quốc
Võ thuật Trung Quốc có lịch sử lâu đời, bắt nguồn từ thời nhà Thương (1600 TCN – 1046 TCN). Ban đầu, võ thuật Trung Quốc được sử dụng để tự vệ và chiến đấu. Sau đó, võ thuật Trung Quốc được phát triển thành một môn nghệ thuật và một môn thể thao.
Võ thuật Trung Quốc có rất nhiều môn phái khác nhau, trong đó có thể kể đến một số môn phái nổi tiếng sau:
- Thiếu Lâm quyền: Thiếu Lâm quyền là môn võ thuật nổi tiếng nhất của Trung Quốc, được phát triển từ chùa Thiếu Lâm.
- Võ Thiếu Lâm: Võ Thiếu Lâm là môn võ thuật kết hợp giữa quyền thuật và binh khí, được phát triển từ chùa Thiếu Lâm.
- Võ Thái Cực: Võ Thái Cực là môn võ thuật mang tính dưỡng sinh, được phát triển từ thời nhà Tống.
- Võ Wushu: Võ Wushu là môn võ thuật biểu diễn, được phát triển từ thời nhà Thanh.
- Võ Vịnh Xuân: Võ Vịnh Xuân là môn võ thuật mang tính thực chiến, được phát triển từ thời nhà Thanh.
- Võ Sanda: Võ Sanda là môn võ thuật đối kháng, được phát triển từ những năm 1970.
Võ thuật Trung Quốc có những đặc trưng nổi bật sau:
- Tập trung vào sự cân bằng và phối hợp: Võ thuật Trung Quốc tập trung vào sự cân bằng và phối hợp giữa các bộ phận của cơ thể.
- Sử dụng các đòn đánh mềm mại: Võ thuật Trung Quốc sử dụng các đòn đánh mềm mại, chú trọng vào sự linh hoạt và chính xác.
- Tôn trọng đối thủ: Võ thuật Trung Quốc đề cao tinh thần thượng võ, tôn trọng đối thủ.
Trang trí nội thất và kiến trúc Trung Hoa
Kiến trúc Trung Hoa đa dạng và phong cách, bao gồm:
- Phong cách kiến trúc cổ điển hoàng gia: Được biết đến bởi sự nguy nga, tráng lệ và sự sang trọng, phong cách này thường có các đặc điểm như xà nhà chạm trổ và sơn son thếp vàng, tường vàng lộng lẫy, hình khối cân xứng, sử dụng màu sắc tương phản, và vật liệu trang trí chủ yếu là gỗ.
- Phong cách nhà vườn: Đặc trưng ở phía Nam, phong cách này thường bao gồm các yếu tố như cây cầu nhỏ, nhà nước chảy, gạch ngói màu xanh và tiểu cảnh, phào chỉ và gian đình, tạo ra không gian thanh bình và yên tĩnh.
- Kiến trúc đình viện: Phong cách tiêu biểu của miền Bắc, trong đó kiến trúc Tứ hợp viện, hay còn gọi là nhà Tứ gian, nổi bật. Đây là mô hình nhà cổ của người Trung Quốc với các kiến trúc xây quanh một khu vườn theo bốn hướng Đông – Tây – Nam – Bắc. Nhà chính thường đối diện hướng Nam, với nhà ngang ở phía Đông và Tây, cùng với các nhà xung quanh.
Ngoài ra, còn có các kiến trúc đặc biệt khác, được tạo hình dựa trên khí hậu và địa hình cụ thể của từng khu vực, chẳng hạn như những ngôi nhà được xây trong các hang động và nhiều phong cách khác nhau khác thể hiện đa dạng và sự phong phú của kiến trúc Trung Quốc.
Thần tiên và văn hóa tín ngưỡng bất tử
Thần tiên và văn hóa tín ngưỡng bất tử là một phần quan trọng của văn hóa Trung Quốc, thể hiện những giá trị tinh thần và tín ngưỡng của người dân Trung Quốc. Thần tiên và văn hóa tín ngưỡng bất tử đã góp phần làm nên nền văn hóa Trung Hoa phong phú và đa dạng.
Thần tiên trong văn hóa Trung Quốc
Trong văn hóa Trung Quốc, thần tiên là những sinh vật siêu nhiên có khả năng bất tử. Thần tiên thường được mô tả là những người có sức mạnh và trí tuệ vượt trội, sống ở những thế giới khác với thế giới của con người.
Văn hóa tín ngưỡng bất tử
Văn hóa tín ngưỡng bất tử là niềm tin vào sự tồn tại của thần tiên và khả năng bất tử của con người. Văn hóa tín ngưỡng bất tử đã xuất hiện từ rất sớm ở Trung Quốc, và đã phát triển rực rỡ trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước này.
Văn hóa tín ngưỡng bất tử có nhiều hình thức khác nhau, bao gồm:
- Thờ cúng thần tiên: Người dân Trung Quốc thường thờ cúng các vị thần tiên để cầu mong sự bảo vệ và giúp đỡ.
- Tìm kiếm sự bất tử: Nhiều người Trung Quốc đã tìm kiếm sự bất tử thông qua các phương pháp khác nhau, chẳng hạn như luyện kim, thiền định,…
- Sáng tác các tác phẩm nghệ thuật về thần tiên: Các tác phẩm nghệ thuật về thần tiên, chẳng hạn như thơ ca, hội họa,… đã góp phần phổ biến văn hóa tín ngưỡng bất tử.
Văn hóa Trung Quốc là một kho báu vô giá với sự đa dạng và sâu sắc. 10 nét đặc sắc trong văn hóa Trung Quốc đã giúp định hình đất nước và con người Trung Quốc, từ tôn vinh tổ tiên đến sự phát triển của nghệ thuật và tri thức. Điều này làm nên một phần quan trọng của di sản văn hóa thế giới và thúc đẩy sự hiểu biết và tôn trọng đối với nền văn hóa này trên toàn thế giới.
Du học & Ngoại ngữ HCT
- Website: www.giaoduchct.edu.vn
- Fanpage: Du học và Ngoại ngữ HCT
- Hotline/Zalo: 091.393.6388
- Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 | 09:00 – 20:00
- Địa chỉ: Số 41, Hoàng Văn Thụ, Hồng Bàng, Hải Phòng
